آموزش و مربیگری در کوهنوردی و زیر شاخه های آن (از جمله سنگ نوردی) به دلایل متعددی دشوارتر و حساس تر از سایر ورزش ها است. از جمله این دلایل می توان به موارد زیر اشاره نمود.

1. ارتباط مستقیم آموزش ها با جان کارآموزان:

آموزش نادرست ارتباط بین سینوس و تانژانت و یا روش صحیح در دست گرفتن راکت تنیس به طور مستقیم موجب مرگ انسان ها نمی شود اما بدون شک آموزش ها و نکات فنی در سنگ نوردی مترادف با مرگ یا زندگی کارآموزان است. متاسفانه آنقدر سرگرم مسائل حاشیه ای می شویم که فراموش می کنیم کلمه کلمه ای که در قالب آموزش کوهنوردی به کارآموزان می گوییم می تواند ضامن سلامتی آن ها و همنوردانشان باشد. اکیدا توصیه می گردد که یادمان نرود جان کارآموزان و همراهان آن ها در گرو آموزش های مربیان است.

2. تفاوت سنی و جنسی در کارآموزان:

عمده شاخه های ورزشی مخاطبین مشخصی را از نظر بازه سنی و جنسی تحت پوشش قرار می دهند. همین امر موجب می شود که مربی بتواند در چهارچوب معینی به آموزش بپردازد. متاسفانه در کوهنوردی و سنگ نوردی اینگونه نیست. در کلاس ها طیف وسیعی از سنین می توانند حضور یابند؛ همچنین حضور توام آقایان و بانوان در کلاس ها امری رایج است. این دو عامل مشکلات مهمی را موجب می شود که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.

• قدرت یادگیری انسان در سنین مختلف متفاوت است. همچنین میزان درک از آموزش ها نیز متفاوت است. بنابراین مربی بایستی به گونه ای مطالب را بیان کند که برای همه کارآموزان قابل درک باشد. از سوی دیگر بایستی هر جا که نیاز است با توجه به جمیع شرایط یک کارآموز توضیحات کامل تری را نسبت به سایر کارآموزان برای وی ارائه دهد تا همگی در یک سطح از درک موضوع قرار گیرند. از طرفی این توضیحات اضافه و تکمیلی باید به صورتی ارائه شود که موجب تحقیر افراد با درک پایین تر نشود. بهتر است در قالب تمرین و تکرار با جزئیات بیشتر ارائه شود تا برای همه مفید باشد.
• در سنین و جنسیت مختلف حساسیت عاطفی نیز متفاوت است. بنابراین بایستی رفتار مربی به گونه ای احترام آمیز، جدی و به دور از تحکم باشد که به هیچکس توهین نشود. اینگونه رفتار کردن امری بسیار دشوار است. به تعبیری راه رفتن بر لبه چاقو است. وقتی که تفاوت سنی و جنسیتی در میان کارآموزان وجود دارد گذشته از بحث آموزش، نوع رفتار مربی با کارآموزان تحت تاثیر قرار می گیرد و در بازدهی کلاس بسیار تاثیرگذار خواهد بود. در این مورد اکیدا توصیه می گردد که در زمینه روانشناسی آموزش و نقش روانشناسی در علوم تربیتی مطالعه نموده تا با دید بهتری بتوانید از مطالب مطرح شده استفاده نمایید. در مطالب بعدی توضیحات بیشتری پیرامون این موضوع ارائه خواهیم نمود.

3. شرایط محیطی کلاس ها:

آموزش در محیط آرام و امن مدرسه یا سالن ورزشی بسیار راحت تر از محیط سخت کوهستان است. آموزش در محیط های بیرونی بالاخص محیط کوهستان همواره با دشواری ها و خطراتی همراه است. شرایط آب و هوایی، خطرات محیطی، امکان درگیری با افراد محلی و مشکلاتی از این دست آموزش را دشوار و حساس می کند. مربی با تجربه بایستی همواره تمامی نفرات را زیر نظر داشته باشد که دچار حادثه و مشکل نشوند. یکی از دلایلی که توصیه می شود تعداد کارآموزان بیش از حد مجاز نباشد دقیقا همین امر است. تامین امنیت کارآموزان از لحظه حضور در منطقه تا رسیدن آن ها به خانه بر عهده مربی است. به یاد داشته باشید همواره بایستی از سالم به خانه رسیدن کارآموزان اطمینان حاصل نمایید.

از نظر روانشناسی نیاز به تعلیم و تربیت دیگران مانند سایر نیاز های بشری در همه انسان ها وجود دارد. اساسا یکی از دلایل تولید مثل در انسان ها نیاز به تعلیم و تربیت انسانی دیگر است که زوجین را به سمت تولید مثل سوق می دهد. اما همانگونه که تمامی نیاز های بشری در انسان های مختلف شد و ضعف دارد این مورد نیز اینگونه است. برخی افراد تمایل شدیدی به آموزش دیگران دارند. اگر این تمایل را مدیریت نموده و با آمادگی کامل به سراغ آن بروند نه تنها هیچ ضرری ندارد بلکه نیاز جامعه به مدرسین عالم و با تجربه را برطرف خواهد نمود. اما اگر مانند بسیاری دیگر از نیازهای بشری بدون حد و مرز و بی محابا رها گردد و سرگردان شود در امر کوهنوردی موجب به خطر افتادن جان کوهنوردان خواهد شد.

در کوهپیمایی ها و برنامه های سنگ نوردی به فراوانی افرادی را می بینید که در هر موقعیت و فرصتی به تازه وارد ها نکات فنی می آموزند؛ بی آنکه لحظه ای با خود بی اندیشند که هر نکته ای که به غلط و یا نا بجا به دیگران بی آموزند می تواند مستقیما جان و مال دیگران را به خطر بی اندازد. شاید بسیاری از مطالبی که می دانیم درست باشد ولی زمان و ترتیب بیان نمودن آن ها در شکل گیری آموزش صحیح در ذهن بسیار حائز اهمیت است. بدانیم که تنها در صلاحیت مربیان کارآزموده و با تجربه است که خرید تجهیزات را به دیگران توصیه کنند یا در جایگاه مناسب با رعایت ترتیب، مطالب آموزشی را به کارآموزان منتقل نمایند.

اگر دوست داریم و احساس می کنیم که نیاز به آموزش دیگران داریم، این نیاز را کنترل نموده و با مدیریت درست آن را پرورش دهیم تا در مسیری مناسب جهت گیرد و برای جامعه کوهنوردی مفید و ارزشمند گردد.

این دلایل را خوب به خاطر بسپاریم و هر گاه تصمیم به آموزش کوهنوردی گرفتیم آن ها را بارها در ذهن مرور کنیم؛ با این کار دو نتیجه اساسی حاصل می شود. وقتی ببینیم که با قدم گذاشتن در این راه چه مسئولیت سنگین و خطیری را برعهده گرفته ایم یا در همان ابتدای کار پشیمان گشته و اقدام به آموزش دیگران نمی کنیم و یا با عظمی راسخ تلاش می کنیم تا مقدمات آن را به طور کامل فراهم نموده و با علاقه و احساس مسئولیت قدم در مسیر آموزش دیگران می گذاریم.

منبع:

نوشته شده توسط: مدیر وب سایت

1395/11/17